Biografia

Zespoły

Koncerty

Publikacje

Wystawa

Kontakt

   

Prorokował kiedyś Krzysztof Klenczon, nim wypadek na ulicach Chicago nie zgasił jego zadziornego życia: "Nie przejdziemy do historii".. . Nie miał racji ! Ten śmieszny, zwariowany świat fruwających marynarek, wpadających w ucho melodii i naiwnych (choć nie zawsze) tekstów, nie przeminął bez echa. Utrwalił się na tyle w świadomości pokolenia "szalonych lat sześćdziesiątych", że i dzisiaj wywołuje emocje . Obie wystawy – ta w Gdyni i ta w Sopocie - nie odtwarzają początków rock'n'rolla w Polsce ! To tylko zbiór pamiątek po współpracy z zespołami, które tworzyłem lub współtworzyłem w latach 60. i 70. To moja osobista kolekcja, złożona z ponad 300 fotografii, ponad 60 ocalałych od zniszczenia plakatów, dokumentów i eksponatów, przypominających narodziny "mocnego uderzenia" w Polsce.
       
O tym opowiadają obie wystawy. Składają się z sektorów, przedstawiających działalność zespołów i wykonawców, bez których polska scena muzyczna lat 60. i 70. byłaby znacznie uboższa .Kilkadziesiąt barwnych plansz 100x70 cm. (w antyramach ze szkłem bezodblaskowym), bogata dokumentacja fotograficzna, ponad 60 plakatów (także w antyramach), ukazują – w zrozumiałym skrócie - historię i legendę rock'n'rolla w Polsce. Duże zainteresowanie budzą rekwizyty, umieszczone w oszklonych gablotach: gitary Niemena, Wyrobka i Klenczona, pierwsza perkusja Czerwonych Gitar, stroje estradowe Ady Rusowicz i Wojtka Kordy, Wyrobka i Klenczona, rekwizyty z roku 1959 dostarczone przez Michaja Burano, pamiątki po Tadeuszu Nalepie, mikrofon i część aparatury nagłaśniającej o mocy 25 watów, używanej wiele lat temu w sopockim Non Stopie, pierwsze egzemplarze gramofonu BAMBINO, magnetofonu SZMARAGD, pocztówki dźwiękowe, okładki płyt, oryginalne partytury popularnych w owym czasie przebojów (Niemena, Klenczona, Nalepy)...

Nie wszystkie wydarzenia, nawet te najbardziej godne uwagi, zostały odnotowane na wystawach. Ale jestem przekonany, że w przyszłości wystawa wzbogaci się o nowe eksponaty i będzie trwałym zapisem nastroju kilku niegłupich pokoleń, które traktowały rock’n’roll nie tylko jako muzykę.   
Fragment wystawy w Centrum GEMINI w Gdyni (2004)


Sektor 1: NA POCZĄTKU BYŁ HAŁAS

RHYTHM’N’BLUES (1959) - początki rock and rolla w Polsce, Bogusław WYROBEK - "polski Presley", lider zespołu R&B, jeszcze w marynarskim mundurze Reprezentacyjnego Zespołu Marynarki Wojennej w Gdyni. Pierwsze plakaty z roku 1959. Pierwszy koncert (24.03.1959) w gdańskim klubie RYDY KOT. Zdjęcia członków zespołu i wokalistów: Bogusława Werobka, Marka TARNOWSKIEGO, Andzrzeja JORDANA i 15-letniego Roma ze szczepu Lovari, Michaja BURANO, późniejszego Johna Micke’a ARLOWA – laureata Festiwalu Piosenki YAMAHA w Tokio z miejscem przed... Julio Iglesiasem! Napastliwy felieton Daniela PASSENTA (Polityka, 23.09.1959) pod adresem członków zespołu i WYROBKA pt.„A rachunki odrobione?” i świadectwo szkolne WYROBKA z „piątkami” od góry do dołu, uzupełnione dyplomem magistra ekonomii WSE w Sopocie.


Pierwszy plakat zespołu R&B

Sektor 2: KARAWANA IDZIE DALEJ
CZERWONO-CZARNI (1960) - mieli być kontynuacją rockowej grupy R&B, ale w r.1962 – po przejęciu przez Estradę Szczecińską – zespół zmienił skład, repertuar i charakter. Wystawa obejmuje zwłaszcza pierwszy okres działalności zespołu. Pierwszy plakat z roku 1960 z sylwetką Michaja BURANO, zdjęcia zespołu w pierwszym składzie i – „biały kruk – pierwsza polska winylowa „czwórka” z utworami w wykonaniu M.TARNOWSKIEGO (Elevator Rock i When The Saints Go Rock’ n’Roll) oraz dwa utwory w wykonaniu J. GODLEWSKIEGO (Sweet Little Sixteen i Apron Strings)... I dalsze losy zespołu, ale już bez mojego udziału. Regulamin I Ogólnopolskiego Turnieju Młodych Talentów w Szczecinie , obszerny artykuł Stefana Bratkowskiego i zdjęcia niektórych laureatów festiwalu: Karin STANEK, Juliusza WYDRZYCKIEGO (niebawem NIEMENA), Heleny MAJDANIEC, Wojciecha GĄSSOWSKIEGO, Wojciecha KĘDZIORY (KORDY) i NIEBIESKO-CZARNYCH jako laureatów w kategorii zespołów.
Sektor 3: W BŁĘKICIE I CZERNI
Wojciech Korda
NIEBIESKO-CZARNI (1963) – laureaci I OFMT w Szczecinie, jeden z najciekawszych i najbardziej popularnych polskich zespołów „mocnego uderzenia” lat 60. i 70, zwłaszcza w okresie współpracy z NIEMENEM i Michajem BURANO, a później z KORDĄ i Adą RUSOWICZ. Na kilku planszach kolejne etapy działalności zespołu. Pierwszy polski winylowy longplay z muzyką „mocnego uderzenia” XL 0331 (PN.1966). Występy w paryskiej „Olympii” w imprezie z udziałem Stevie Wondera, Dionne Warwick i grupy The Shirelles. Zwycięski udział w prestiżowym Festiwalu Piosenki w Rennes i w Międzynarodowym Turnieju Rock’n’Rolla w paryskim klubie GOLF DROUOT – kolebce francuskiego rocka. Koncerty w krajach Europy, w Azji i w Ameryce, uwieńczone udziałem zespołu w popularnym programie amerykańskiej sieci telewizyjnej NBC Danny Sullivan and Gang. Rock-opera NAGA z muzyką członków zespołu. I liczne plakaty, w tym unikalne edycje autorstwa Waldemara ŚWIERZEGO i Jerzego KRECHOWICZA.



Fragment poświęcony zespołowi Niebiesko-Czarni
Stroje estradowe Ady Rusowicz
i Wojciecha Kordy



Sektor 4: SPODCHMURYKAPELUSZA
 

Dziesięć oryginalnych plansz poświęconych NIEMENOWI, jego twórczości i początkom naszej współpracy. Dom w Starych Wasiliszkach w którym urodził się i szkoła do której chodził przed repatriacją do Polski... Pierwsze kroki w gdańskim Klubie Studentów Wybrzeża ŻAK. Współpraca z NIEBIESKO-CZARNYMI. Pierwsze własne kompozycje. AKWARELE... I ostatni napisany w życiu tekst: Spodchmurykapelusza, dedykowany „Czesławie i Franciszkowi Walickim”... Pożegnanie.

Fragment wystawy poświęcony Czesławowi Niemenowi

A w kilku gablotach „białe kruki” gitara Czesława Niemena – pierwsze nagrania artysty, utrwalone na sześciu winylowych singlach i „czwórkach” (EP) z udziałem NIEBIESKO-CZARNYCH i BŁĘKITNYCH POŃCZOCH. Kilka wierszy, prospekt wystawy malarstwa, kilka felietonów... Mało! Ale wystawę przygotowywałem na długo przed jego niespodziewanym odejściem i kto mógł wtedy przewidzieć, że było już ono nieuniknione.


Sektor 5: STRZAŁ W DZIESIĄTKĘ !
Pierwszy plakat zespołu
CZERWONE GITARY (1965) - najpopularniejszy polski zespół czterdziestolecia, uwielbiany przez nastolatków w „różnym wieku”. Oryginalny zespół wokalno-instrumentalny oparty o osobowość Jerzego KOSSELI, talent Krzysztofa KLENCZONA, uzdolnienia kompozytorskie Seweryna KRAJEWSKIEGO,i umiejętności perkusisty Jerzego SKRZYPCZYKA. Dwie plansze - jedna poświęcona CZERWONYM GITAROM, druga Krzysztofowi KLENCZONOWI (zginął w roku 1981 w wypadku samochodowym na ulicach Chicago) ukazują artystyczną drogę zespołu i KLENCZONA.

 


    

Fragment wystawy. Po prawej gablota z pierwszą perkusją Czerwonych Gitar i gitarą Krzysztofa Klenczona.

Poniżej : Amerykańskie stroje estradowe i ostania gitara Krzysztofa Klenczona

Sektor 6: NA DRUGIM BRZEGU TĘCZY
Tadeusz Nalepa z nowym Rickenbackerem
BREAKOUT (1968) - zespół spełnionych nadziei. „Wyjście Smoka”. Pierwszy autentyczny kontakt polskiego zespołu z wielkim rockowym światem. Dwie plansze poświecone początkom zespołu. Zgoda Tadeusza NALEPY – lidera grupy BLACKOUT - na zmianę nazwy zespołu BLACKOUT na BREAKOUT. Pierwszy repertuar grupy. Zdjęcia Tadeusza NALEPY i Miry KUBASIŃSKIEJ. Opinie o koncertach za granicą, zwłaszcza rewelacyjne porównanie polskiego zespołu z anielską grupą The SMALL FACES. Oryginalne plakaty zespołu, szczególnie plakat holenderskiej Agencji Paula Acketta w Hadze, informujący o spotkaniu grupy The SMALL FACES z polskim zespołem BREAKOUT w rotterdamskiej hali widowiskowej „De DOELEN” 3 listopada 1968 roku... Plakat autorstwa Małgorzaty Spychalskiej „Na drugim brzegu tęczy” i dwa duże plakaty Agencji Koncertowej Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego, która z inicjatywy jej dyrektora, Stanisława CEJROWSKIEGO, opiekowała się zespołem. W gablocie: „Złota Kotwica Sopockiego Lata’ 69” dla najpopularniejszego zespolu polskiej sceny muzycznej roku 1969.


   
Sektor 7: SZUKAJ- BURZ- BUDUJ

S.B.B. - ostatni etap mojej współpracy z zespołami rockowymi. Niezwykłe trio: Józef SKRZEK, Anthimos APOSTOLIS, Jerzy PIOTROWSKI – najciekawsza i najbardziej twórcza formacja muzyczna 45-lecia polskiego rocka... Dwie plansze ze zdjęciami zespołu. Opinie prasowe. Pełny tekst utworu Odlot... Plakaty : pierwszy - biało-czarny z czerwoną sylwetką skorpiona i dwa niemieckie, wydane z okazji koncertów zespołu w klubie ZOOM we Frankfurcie n/Menemi i plenerowego koncertu w parku PALMENGARTEN.

   
Józef Skrzek i fragment wystawy poświęcony ekspozycji zespołu SBB

Sektor 8: Z ARCHIWUM MARKA KAREWICZA

ZŁOTE LATA „MOCNEGO UDERZENIA - seria wspaniałych fotogramów Marka KAREWICZA pn. „Polish rock’n’roll”. Marek był nie tylko artystą-fotografikiem. Był częścią polskiego rocka. Był zawsze tam gdzie jęczały elektryczne gitary, bas wypruwał wnętrzności, a perkusja wyznaczała rytm serca. Pod obstrzałem jego kamer znalazły się dziecięce lata polskiego rocka, prekursorzy „mocnego uderzenia”, gwiazdy i gwiazdki. Zapraszając Marka do Gdyni miałem określony cel. Obok zespołów, które tworzyłem, współtworzyłem lub z którymi współpracowałem, istniało przecież sporo zespołów, niekiedy bardzo interesujących, bez których polski rock i muzyka popularna byłyby znacznie uboższe. Chciałem udowodnić, że nie zapomniałem o tych zespołach, że moja wystawa byłaby okaleczona, gdybym ograniczył się tylko do zespołów, z którymi utrzymywałem bezpośredni kontakt. Fotogramy Marka uzupełniły tę lukę.

Kolekcja Marka Karewicza
Sektor 9: ROCK I POLITYKA
To może mało efektowny, ale bardzo ciekawy i ważny dział Wystawy. Wprawdzie oryginalny plakat, przedstawiający Karola Marksa, Bolesława Bieruta i Józefa Stalina jako zespół rockowy, robi wrażenie, ale najciekawsze są materiały umieszczone na planszy. Wymagają jednak skupienia i dokładnego przeczytania zamieszczonych tam publikacji. Najbardziej agresywny jest artykuł pt. BIG BEAT umieszczony w prawym górnym rogu planszy. Ciekawa jest notatka kierownika Wydziału Kultury KC PZPR, Wincentego Kraski, skierowana do członków Biura Politycznego na temat występu NIEBIESKO-CZARNYCH w Warszawie, umieszczona w lewym dolnym rogu planszy. Albo niektóre tytuły prasowe, mające na celu przepędzenie groźnego Belzebuba gdzie pieprz rośnie... W takich warunkach rodził się w Polsce rock and roll, o czym nie wszyscy pamiętają, albo pamiętać nie chcą. Dziś przypomina to kabaret. Kilkadziesiąt lat temu była to ponura tragifarsa.


Sektor 10: JAK ZA KRÓLA ĆWIECZKA...

Kolekcję uzupełniają typowe REKWIZYTY z lat 50., 60. i 70.: mikrofon Philips, do którego 24 marca 1959r. zapowiadałem pierwszy koncert zespołu RHYTHM and BLUES, aparatura nagłaśniająca używana w r.1960 w sopockim Non Stopie, a - w osobnej gablocie (na zdjęciu obok) legendarny gramofon BAMBINO, pocztówki dźwiękowe, magnetofon szpulowy SZMARAGD, radio SONATA z adapterem, radio DIORA używane w latach 60. przez wielu gitarzystów jako "aparatura nagłaśniająca" do gry na gitarach, magnetofon kasetowy MK 122 i inne tego rodzaju "przedpotopowe" dziwolągi.





ORGANIZACJA WYSTAW: MUZEUM MIASTA GDYNI i "KRZYWY DOMEK W SOPOCIE"
SCENOGRAFIA i MONTAŻ: Barbara i Aleksander Widyńscy. SCENARIUSZ, UKŁAD, TEKSTY, PROJEKTY
i WYKONANIE PLANSZ oraz dobór REKWIZYTÓW : Franciszek Walicki.
COPYRIGHT © by FRANCISZEK WALICKI, Gdynia, 2013

www.polskirock.pl e-mail: walicki@polskirock.pl